Hướng Dẫn Upload File Lên Website Trên VPS Qua FTP (Cổng 21) – Dễ Hiểu & Chi Tiết
Quản lý website trên VPS đôi khi cần thao tác trực tiếp với file: cập nhật mã nguồn, tải ảnh, chỉnh sửa nội dung… FTP (File Transfer Protocol) là cách đơn giản và nhanh nhất để thực hiện việc này.
Trong bài viết này, mình sẽ hướng dẫn cách upload file lên website trên VPS qua FTP (cổng 21) bằng FileZilla, WinSCP và Cyberduck – những công cụ FTP phổ biến trên Windows và MacOS.
1. FTP Là Gì Và Khi Nào Nên Dùng?
FTP (File Transfer Protocol) là giao thức giúp bạn chuyển file giữa máy tính và server. Nó hoạt động trên cổng 21 và thường được dùng để:
- Upload mã nguồn, hình ảnh, file lên website.
- Chỉnh sửa file trên server mà không cần truy cập SSH.
- Sao lưu hoặc tải dữ liệu từ VPS về máy tính.
⚠ Lưu ý: FTP không mã hóa dữ liệu khi truyền, nên nếu lo ngại bảo mật, bạn có thể dùng SFTP (Secure FTP, chạy trên cổng 22) thay thế.
2. Chuẩn Bị Trước Khi Kết Nối FTP
Vì VPS của bạn đã có tài khoản FTP, bạn chỉ cần lấy thông tin đăng nhập.
2.1. Thông Tin Cần Có
Trước khi kết nối, bạn cần chuẩn bị:
- Host (Địa chỉ server): IP hoặc tên miền của VPS.
- Username: Tài khoản FTP được cấp.
- Password: Mật khẩu FTP.
- Port: 21 (Mặc định của FTP).
👉 Lấy thông tin FTP ở đâu?
- Nếu bạn dùng cPanel hoặc DirectAdmin, vào mục FTP Accounts để xem thông tin.
- Nếu tài khoản FTP do quản trị viên cung cấp, hãy kiểm tra email hoặc liên hệ admin.
3. Phần Mềm FTP Hỗ Trợ Windows & MacOS
Để kết nối FTP, bạn cần một FTP Client (phần mềm hỗ trợ FTP). Dưới đây là 3 phần mềm phổ biến:
👉 Mình khuyên dùng FileZilla vì nó miễn phí, dễ dùng và mạnh mẽ.
4. Hướng Dẫn Upload File Lên VPS Qua FTP
4.1. Kết Nối FTP Bằng FileZilla (Windows & MacOS)
- Mở FileZilla
- Vào File → Site Manager
- Nhấn New Site, đặt tên kết nối
- Điền thông tin:
- Host: Nhập IP hoặc tên miền VPS
- Username: Tài khoản FTP
- Password: Mật khẩu FTP
- Port: 21
- Protocol: Chọn FTP - File Transfer Protocol
- Nhấn Connect để kết nối.
👉 Sau khi kết nối thành công, FileZilla sẽ hiển thị 2 cửa sổ:
- Bên trái: File trên máy tính.
- Bên phải: File trên VPS.
Upload file: Chỉ cần kéo file từ bên trái sang bên phải là xong.
4.2. Kết Nối FTP Bằng WinSCP (Windows)
- Mở WinSCP, chọn New Session
- Nhập thông tin:
- File protocol: Chọn FTP
- Encryption: Chọn No encryption
- Host name: Nhập IP hoặc tên miền VPS
- Username: Tài khoản FTP
- Password: Mật khẩu FTP
- Port number: 21
- Nhấn Login để kết nối.
👉 Sau khi kết nối, giao diện WinSCP cũng chia thành 2 cửa sổ giống FileZilla.
Upload file: Kéo file từ cột trái (máy tính) sang cột phải (server).
4.3. Kết Nối FTP Bằng Cyberduck (MacOS & Windows)
- Mở Cyberduck, nhấn Open Connection
- Chọn FTP (File Transfer Protocol)
- Nhập thông tin:
- Server: Nhập IP hoặc tên miền VPS
- Username: Tài khoản FTP
- Password: Mật khẩu FTP
- Port: 21
- Nhấn Connect để kết nối.
👉 Cyberduck có giao diện đơn giản hơn FileZilla & WinSCP.
Upload file:
- Nhấn Upload, chọn file từ máy tính.
- Hoặc kéo thả file trực tiếp vào cửa sổ Cyberduck.
5. Cách Kiểm Tra File Đã Upload Lên VPS
Sau khi upload file xong, bạn cần kiểm tra xem nó có hoạt động không.
🔹 Nếu file là mã nguồn website:
- Mở trình duyệt, nhập đường dẫn
https://yourdomain.com/tentep.php để xem file có hoạt động không.
🔹 Nếu file là hình ảnh:
- Nhập đường dẫn
https://yourdomain.com/uploads/anh.jpg để kiểm tra.
🔹 Nếu file không hiển thị:
- Kiểm tra xem file đã đặt đúng thư mục chưa (
/var/www/html hoặc /public_html). Trong VPS/Server dùng VPSSIM quản lý, đường dẫn của folder public_html sẽ ở /home/domain.com/public_html .
- Kiểm tra quyền file (CHMOD), đảm bảo file có thể đọc được.
6. Một Số Lưu Ý Khi Dùng FTP
✔ Dùng FTPs (Secure FTP) nếu có thể
FTP thường không mã hóa dữ liệu, nếu muốn bảo mật hơn, bạn có thể dùng FTPs (chạy trên cổng 21 nhưng có mã hóa SSL) nếu server hỗ trợ.
✔ Giữ an toàn thông tin đăng nhập
Không chia sẻ tài khoản FTP với người lạ vì họ có thể sửa hoặc xóa dữ liệu trên VPS.
✔ Tránh lỗi tải file bị gián đoạn
Nếu upload file lớn và bị gián đoạn, vào FileZilla → Transfer settings, chọn Resume failed transfers để tiếp tục thay vì tải lại từ đầu.
✔ Xóa tài khoản FTP nếu không dùng nữa
Nếu bạn không còn sử dụng FTP, hãy xóa tài khoản để tránh rủi ro bảo mật.
7. Kết Luận
FTP là cách dễ dàng nhất để upload file lên website trên VPS, đặc biệt khi bạn không rành SSH hay dòng lệnh. Với các công cụ như FileZilla, WinSCP, Cyberduck, việc tải file lên VPS trở nên đơn giản như kéo thả trên máy tính.
Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ cách dùng FTP để quản lý file trên VPS. Nếu có câu hỏi hay gặp lỗi khi kết nối FTP, hãy để lại bình luận nhé!